Parch

Morfeydd heli

Mae morfa heli yn gynefin eithriadol o bwysig sy’n gorwedd rhwng y tir a’r môr. Gellid dod o hyd i forfa heli mewn amgylcheddau cysgodol gan gynnwys o amgylch morydau a phorthladdoedd, lle mae effaith tonnau’n llai.

Mae morfeydd heli’n cynnwys planhigion sy’n gallu bodoli mewn amgylcheddau hallt. Y rheswm am hyn yw bod dŵr hallt yn eu gorchuddio sawl gwaith yn ystod y dydd wrth i’r llanw ddod fewn a mynd allan. Mae planhigion y morfa heli yn chwarae rhan bwysig o ran cadw’r cynefin hwn yn sefydlog gan eu bod yn dal mwd a thywod gyda’i gilydd yn eu gwreiddiau. Maent yn gartref i lawer o wahanol fywyd gwyllt, o’r tir a’r môr. Mae’r rhain yn cynnwys rhywogaethau sy’n byw mewn mwd ac sy’n darparu ffynhonnell fwyd i anifeiliaid mwy o faint. Mae llawer math o bysgod yn defnyddio’r morfeydd heli fel “ardal fagu” i ddiogelu pysgod ifanc rhag cael eu bwyta! Hefyd mae gwahanol fathau o adar (megis y pibydd coesgoch) yn defnyddio’r morfa heli i gysgodi, ac i gasglu bwyd megis pysgod cregyn, llyngyr a physgod.

Sut i ofalu am Morfeydd heli

Byddwch yn ofalus wrth gerdded ar y Morfa heli – ceisiwch osgoi morfeydd heli gwlypach os yn bosibl – mae rhai o’r ardaloedd hyn yn fregus a gellir eu difrodi’n rhwydd.

Mae llawer o’r morfeydd heli’n cael eu pori gan wartheg a defaid. Cadwch eich ffrind blewog ar dennyn os oes yna anifeiliaid fferm neu adar gerllaw.

Cofiwch fynd â’ch sbwriel adref gyda chi ar ôl ymweld â’r morfa heli.

Ffeithiau hwyl

Mae morfeydd heli’n chwarae rhan hanfodol yn y gwaith o ddiogelu ein harfordir – mae’r planhigion yn lleihau ynni’r llanw a’r tonnau a all helpu i leihau llifogydd mewn ardaloedd o amgylch yr arfordir.

Gall morfa heli storio mwy o garbon na fforestydd glaw.